Werken met losse of vaste medewerkers in de bouw? Ontdek de voor- en nadelen.

Zomer en winter, pieken en dalen…
Hoe flexibel is jouw organisatie?

Het is als ondernemer in de bouwsector niet altijd evident om een goeie planning te maken en zo je winst te optimaliseren. Sommige periodes is er heel veel werk, op andere momenten misschien wat minder. Soms ben je onderbemand door ziekte bij je personeel, of zit je planning overvol omdat er vertraging werd opgelopen op een werf.

We laten je graag kennis maken met Filip Maertens, zaakvoerder van schildersbedrijf Maertens Decor. De voorbije jaren onderging zijn bedrijf een opmerkelijke transformatie waardoor hij deze wijzigingen in de werkplanning beter kan opvangen.

Maertens Decor uit Knokke-Heist kent als familiebedrijf een mooie geschiedenis met jarenlange ervaring die werd gedeeld van grootvader, op vader, op zoon. Al heeft huidig zaakvoerder Filip Maertens slechts uitzonderlijk nog een kwast of verfrol in de hand.

FILIP: ”Ik schilder jammer genoeg zelf niet zo vaak. Ik hol van de ene klant naar de andere en ik volg onze werven goed op. Sinds enkele jaren werk ik vooral nog met freelance medewerkers, dus ga ik meerdere keren per dag ter plaatse om te zien of alles goed loopt. Ik streef naar een goede begeleiding van die medewerkers: het zijn vakmensen, maar ik toon ook graag voor hoe ik het zou aanpakken.”

Hoe komt het dat je meer en meer met freelancers bent gaan werken?

FILIP: “Ik heb nu nog 1 schilder vast in dienst. Vroeger waren dat er op een bepaald moment 7. Zoals meestal in het leven bij grote veranderingen zijn er verschillende redenen die tot deze omwenteling hebben geleid. Naar werk toe in de schilderssector zijn er pieken en dalen. Januari is de kalmste maand. Daarna hebben mensen opnieuw meer zin om hun huis op te knappen. Van april tot oktober is er meestal het meest werk."

"In de winter kan je geen gevels schilderen, vanaf het voorjaar komen die klussen er weer bij. Dat is een duidelijk fenomeen, maar soms is het ook onvoorspelbaar wanneer er een piekperiode zal aankomen. Als je met onderaannemers werkt kan je hier heel flexibel op inspelen. Dus gaandeweg heb ik mijn vast personeelsbestand afgebouwd.”

“Nochtans had ik vroeger ooit gezworen om nooit met onderaannemers te werken. Ik had eens een slechte ervaring gehad met zo iemand, die was van de ene op de andere dag verdwenen. Ik had geen contract met hem en daar stond ik met mijn werk! Dat wou ik nooit meer meemaken, en vanaf dan ben ik medewerkers beginnen aanwerven.”

“Dat ik toen geen overeenkomst had met die onderaannemer was niet zo verstandig. Nu sluit ik met mijn freelance medewerkers altijd contracten af per project. Ik vraag hen ook altijd dat ze zelf een goede verzekering afsluiten. Met goede afspraken kom je heel ver.”

Wat zijn voor jou voor- en nadelen om met losse medewerkers te werken?

FILIP: “Financieel is het zeker een pro, de kostprijs is lager. Een personeelsverzekering in de bouwsector is duur, en die moeten de freelancers zelf aangaan. Prijsafspraken verlopen altijd vlot. Alles verloopt zeer correct en respectvol.”

 “Minder personeelsadministratie heb je niet met freelancers. Die administratie vraagt wel de nodige tijd. Maar het is in mijn geval ook niet meer werk dan met vaste medewerkers. Normaal maak ik contracten per project op. Indien ze in regie werken, dan houden we de werkuren nauwkeurig bij. Deze toetsen we daarna af met hun facturen."

"Ook de flexibiliteit is een voordeel. Iemand die freelance voor jou werkt heeft geen opzegtermijn. Enkele jaren geleden werd het eenheidsstatuut opgericht waardoor de vroegere opzegtermijn van 2 weken nu minimum 4 weken geworden is. Dus stel dat je iemand enkele maanden in dienst hebt en je bent niet tevreden, dan moet die nog 4 weken opzeg uitdoen. Ik vind het heel moeilijk om na een sollicitatiegesprek in te schatten of ik een goeie te pakken heb of niet. En als schilder werk je bij mensen thuis, in hun huis… je hebt dus liever geen ontevreden werknemer die dat ook uitstraalt tijdens zijn opzegperiode.”

“Vroeger heb ik ook wel eens iemand via IBO in dienst gehad. Dat heeft me veel tijd en energie gekost! Je leidt zo iemand op en de VDAB betaalt 6 maanden een deel van het loon. Daarna ben je verplicht om die persoon nog minimum 6 maanden in dienst te nemen. Dit maakt alle flexibiliteit onmogelijk. Als losse medewerkers geen goede kwaliteit leveren wordt dit na enkele dagen duidelijk en zullen er geen nieuwe opdrachten of contracten volgen. Na het jaar IBO had die persoon trouwens een andere uitdaging gevonden, dus dat was geen succes.”

 “Freelancers hebben bewust gekozen voor hun beroep. Ze weten doorgaans zeker dat ze het graag doen en gaan daarom niet zo vlug op zoek naar nieuwe uitdagingen. Ze zijn bereid om bepaalde risico’s te delen waardoor hun verantwoordelijkheidszin toch groter is dan bij vaste medewerkers. Het ziekteverzuim is ook veel kleiner.”

“Nog een voordeel: bij een overvloed aan offerte-aanvragen hoef je geen projecten te weigeren. Vroeger moest ik dit regelmatig doen omdat de planning voor weken ver vol zat. Nu kan ik navragen bij de losse medewerkers wie nog tijd heeft. Ik kan makkelijk mijn ploeg vergroten. Het is wel aan te raden een voldoende groot netwerk van freelancers uit te bouwen, en hen goed op voorhand in te plannen, zodat je kunt rekenen op de nodige mankracht. 

“We kunnen beter en vlugger klanten helpen als ze schilderwerken willen laten uitvoeren. Er komen minder klachten en we krijgen meer complimenten. Dat maakt een mens uiteraard vrolijk. En mijn bedrijf is duidelijk rendabeler geworden.”

Hoe rekruteer jij je freelance medewerkers?  

FILIP: “Destijds heb ik een Roemeense schilder leren kennen en die bleek over een uitgebreid netwerk van collega’s te beschikken, allemaal freelance schilders. Ze zijn afkomstig uit dezelfde regio in Roemenië. Ze hebben respect voor mij als baas en vinden het niet erg eens een uurtje langer te werken. Ze hebben denk ik de mentaliteit zoals de Belgen 50 jaar geleden. Dat lijkt misschien heel erg veralgemenend, maar dat is mijn ervaring. Die vakmensen houden ervan om zelfstandig te kunnen werken. Ze werken graag en veel, en ze hebben hierdoor de vrijheid om makkelijker nog eens af te reizen naar hun thuisland. De meesten spreken goed Engels. Het is echt een fijne groep mensen om mee samen te werken.”

“Er zijn nog nooit problemen geweest. Slechts één keer was er een klant die 'geen buitenlanders’ in zijn huis wou. Het zijn nochtans goede, betrouwbare medewerkers, maar blijkbaar is niet iedereen er klaar voor…”

Ken je veel collega ondernemers die ook in onderaanneming met freelance schilders werken?

FILIP: “Nee, ik ken weinig collega’s die ook zo werken. Binnen mijn eigen sector ben ik, denk ik, redelijk vernieuwend. Nu, op basis van het T-shirt dat iemand draagt met de bedrijfsnaam er op weet je natuurlijk niet of ze een vast contract hebben of niet. Dus het is bij collega’s ook niet altijd duidelijk onder welk statuut zij werken. De meesten werken denk ik nog met het klassieke systeem met vaste medewerkers.”

 “Ik heb mezelf en mijn bedrijf flink zien evolueren en kan het iedereen aanraden.”

Hoe zie je de toekomst van je onderneming? Wil je stabiel blijven, of graag een groei doormaken?

 FILIP: “Ik behoud graag de controle over mijn bedrijf. Dus eventuele groei is afhankelijk van de kwaliteit van de mensen waarmee ik kan samenwerken. Als ik goede extra losse medewerkers kan blijven vinden dan wil ik eventueel groeien, maar anders niet.”

Hoe zien jouw werkdagen er uit?

 FILIP: “Ik tracht mijn freelance medewerkers zo goed mogelijk te begeleiden. Ik bestel alle materialen, laad en leeg de bestelwagens, kuis de bestelwagens, verfborstels, rollen, enz. Ik heb nog 1 iemand vast in dienst die hier ook bij helpt. Ideaal om daarbij nog een vaste hulp te hebben.”

"Daarnaast onderhoud ik het contact met de klanten. Klantenrelaties zijn mijn hoofdtaak. Veel van mijn tijd gaat naar offertes maken, want dat wil ik ook echt goed doen. Ook nacalculatie met eenvoudige bouwsoftware vind ik zeer belangrijk. Ik wil alles goed berekenen: hoeveel verf werd er verbruikt, hoeveel uren werden gepresteerd? Wat zijn de kosten en wat is de winst? Met wat ik leer uit die nacalculatie kan ik later gerichtere offertes maken. Het is een heel concurrentiële markt dus je hebt echt wel een heel gerichte prijs nodig!”

“Wat ik ook zelf doe is de ‘dienst na verkoop’. Het gebeurt wel eens dat klanten na een week tegen hun pas geverfde muur botsen. Dan ga ik persoonlijk die mensen depanneren. Dus kleine, of moeilijke karweitjes neem ik er graag snel tussen. Ik tracht zo goed mogelijk duurzame relaties te onderhouden met de klanten.”

Losse medewerkers... Misschien ook iets voor jou?